In deze week met weinig nieuwe ontwikkelingen in de woningbouw en woningmarkt lijkt de roep om overheidsingrijpen niet alleen steeds luider te worden, maar ook steeds breder te worden gedragen. Ingrijpen om het tekort aan woningen op te lossen voor lage en midden inkomens. Directeur van de Woonbond Paulus Jansen schreef op de opiniewebsite Joop.nl dat veel van de huidige problemen veroorzaakt zijn door de overheid die het wonen aan de markt liet, en de volkshuisvesting soms zelfs moedwillig in de weg zat. Volgens hem moet de overheid deze dan ook zelf oplossen.
De directeur krijgt deze week een medestander in Carola de Groot, econoom bij Rabobank Research en specialist op het terrein van de woningmarkt. In een gastbijdrage op de website van RTLZ schrijft ze: “Het gaat hier niet om een Randstedelijk probleem: het speelt ook in goedkopere regio's zoals Zeeuws-Vlaanderen. Om middeninkomens aan een betaalbaar huis te helpen is meer regie vanuit het Rijk op de woningmarkt nodig.” Ze benoemt de drempels en hindernissen die bij bouwplannen in de weg zitten en welke vaak worden opgeworpen door gemeentelijk beleid. En ze draagt ook oplossingen aan.
Goede buren
Een voorbeeld van hoe bemoeienis vanuit de Rijksoverheid kan helpen bij het mogelijk maken van woningbouw, werd getoond door Staatssecretaris Barbara Visser van Defensie in een artikel van dagblad BN de Stem. Door concessies te doen in het voorgenomen luchthavenbesluit voor de militaire vliegbasis Gilze-Rijen, wordt het voor de dorpen Gilze, Rijen Hulten en Molenschot mogelijk om woningen te bouwen, waar dat jarenlang niet kon. "Ik denk dat we hiermee een belangrijke stap hebben gezet om als goede buren met elkaar verder te gaan", zei de staatssecretaris tegen de krant.
Rugzak met schandalen
Het rapport van corporatiekoepel Aedes dat begin februari wereldkundig maakte dat de achterstandswijken terug zijn van weg geweest, galmt nog steeds na. Met name naar aanleiding van de verwijten van Kees van Nieuwamerongen, de directeur van de Autoriteit woningcorporaties. Deze zei immers dat de corporaties geld zat hebben om te bouwen, maar niet alle problemen in een wijk moeten willen oplossen. Zijn opmerkingen konden niet onweersproken blijven.
“Veel te kort door de bocht.” Zo omschrijft de Vereniging van Toezichthouders in Woningcorporaties (VTW) de stelling van Kees van Nieuwamerongen in het dagblad Trouw. Aan het woord zijn voorzitter Guido van Woerkom van VTW en zijn collega en directeur Albert Kerssies. Nadat ze eerst hebben uitgelegd welke financiële verplichtingen de corporaties hebben. “Het is ook de politiek”, gaat hij verder. “Onlangs kwam aan het licht dat er bij de Amsterdamse corporatie Stadgenoot een incident was met de financiën. Meteen zúlke Kamervragen.” De voorzitter gebaart met zijn handen. “Je hebt je verleden in je rugzak zitten. Corporaties willen niet weer een schandaal.”
Achterstandswijken
Ook in de stelling dat corporaties zich alleen bezig moeten houden met woningen en niet met het oplossen van problemen in de buurt, kunnen de twee heren zich niet vinden. Want als de buurt vraag om ingrijpen is het nou eenmaal moeilijk om op je handen te blijven zitten als verhuurder.
Voor meerdere redacties was het rapport van Aedes een aanleiding om zelf de wijken in te trekken en verslag te doen. Zo ging het Algemeen Dagblad naar de Utrechtse wijk Kanaleneiland. Deze wijk stond jarenlang zelfs landelijk bekend als dé probleemwijk van Utrecht. Geweld op straat, inbraken, de rommel op straat en gestolen fietsen waren aan de orde van de dag. Inmiddels is er meer variatie in het woningaanbod en is de wijk herontdekt als een prettige buurt waar diverse bevolkingsgroepen vreedzaam naast elkaar leven.
Zoals het in Kanaleneiland is gegaan, zo zou het ook in de wijk Smitsveen in Soest kunnen gaan verlopen. Deze wijk staat nu bekend als een achterstandswijk en de redacteuren van Trouw verbleven er een week. “Wij zijn niet alleen de verhuurder van een huis, maar ook van een buurt. De huizen kunnen wij alleen doen. Maar hoe de mensen zich voelen, daar moet iedereen aan bijdragen.” Zegt een ervaren medewerkster van verhuurder Portaal. Ook twee wijkbeheerders, de directeur van de welzijnsorganisatie en de wethouder geven hun ideeën over mogelijke oplossingen.
Voorbeeld
Eén wijkbewoonster is zelf alvast aan de slag gegaan met een voedsel-, kleding- en cadeaubank onder in een van de flats. En met het organiseren van activiteiten, een inloophuis en feestjes voor de wijkbewoners. Als een goed voorbeeld goed doet volgen, kunnen ook hier de problemen worden opgelost. Mits alle partijen dat samen gaan doen. En mogelijk is hier juist de gemeentelijke overheid aan zet om alle neuzen dezelfde kant op te krijgen.